ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΠΡΟΥΖΟΣ – ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ (Στην Τίνα Βαρουχάκη)

ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΠΡΟΥΖΟΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Στην Τίνα Βαρουχάκη

Διαβάζοντας  μια παλιότερη συνέντευξη του Μιχάλη Μπρούζου στον Κώστα Γρηγορέα, συγκινήθηκα πολύ για την ευαισθησία του να δημιουργήσει ένα ολόκληρο άλμπουμ, το Orison, το οποίο αποτυπώνει μουσικά τα συναισθήματά  του συνθέτη από την ώρα που έμαθε ότι θα γίνει πατέρας, έως τη γέννηση της κόρης του, Άννας.
Αφορμή της συνέντευξής μας είναι και πάλι η γέννηση. Αυτή τη φορά όμως αφορμή για δημιουργία δεν είναι η γέννηση ενός φυσικού προσώπου, αλλά ενός… κουαρτέτου!
Το Michalis Brouzos quartet δημιουργήθηκε το 2018. Συστήνεται στο κοινό με το γεμάτο λυρισμό έργο “Grown”,  που όντως απ-ηχεί μουσική ωριμότητα.
Ο Μιχάλης Μπρούζος, μιλά με συγκίνηση γι΄αυτή του  την πρωτοβουλία και με ιδιαίτερο θαυμασμό για τους υπόλοιπους μουσικούς που το συναπαρτίζουν: Κατερίνα Τεπελένα,  βιολί και φλάουτο, Θωμά  Κοντογιώργη,  πιάνο,  Πέτρο Λαμπρίδη, κοντραμπάσο και άταστο πεντάχορδο μπάσο. Μάλιστα, ο Πέτρος Λαμπρίδης, συναποτελεί με τον Μιχάλη Μπρούζο  το γκρούπ  “TheLastLust”, που δημιουργήθηκε το 2016.
Στις 12 Μάϊου, το Michalis Brouzos quartet, πρόκειται να παρουσιάσει την πρώτη του συναυλία, στο Πυθαγόρειο Ωδείο. «Η πρώτη μας συναυλία στο Πυθαγόρειο Ωδείο δεν είναι κάτι τυχαίο» υπογραμμίζει  ο Μιχάλης Μπρούζος και εξηγείται: «Ήθελα να κάνω πρεμιέρα εκεί και ευχαριστώ πολύ τόσο τον Πάνο Πίτσιο, όσο και τη Βίκυ Παπαδοπούλου».
Την ακριβώς επόμενη μέρα, 13 Μαϊου, ο Μιχάλης Μπρούζος συστήνεται όχι ως μουσικός, αλλά ως στιχουργός. Ο κιθαριστής και συνθέτης, Μηνάς Μπόγρης παρουσιάζει ένα  κύκλο τραγουδιών  στο «Κελάρι» του Athenaeum, τους στίχους ορισμένων εξ αυτών  υπογράφει ο Μιχάλης Μπρούζος. Η συνεργασία τους υφίσταται εξ απαλών ονύχων, όταν ήταν συμμαθητές στο ωδείο του Πειραϊκού Συνδέσμου. Αμφότεροι, υπήρξαν εξαίρετοι μαθητές ενός αφανούς «ήρωα»: του Παναγιώτη Δεληγιάννη,  απόφοιτου της τάξης του αείμνηστου Δημήτρη Φάμπα.
Τελικά «φτιάχνουν ιστορία οι παρέες». Εν προκειμένω, μια συγκινητική ιστορία,  από Δάσκαλο σε μαθητή, που συνεχίζεται πάνω στις ίδιες Αξίες και Αρχές.

«Ως δάσκαλος μουσικής,  υπερασπίζομαι  την ανάγκη για γνώση στον υπέρτατο βαθμό. Η έμπνευση είναι το ένα στοιχείο. Αυτό που δεν αντιλαμβάνεται ο κόσμος που ακούει μουσική, είναι ότι η κεντρική ιδέα είναι πάρα πολύ μικρή. Για παράδειγμα, τα θέματα του Bach στη Φούγκα, από τα οποία ακούς ένα έργο τεράστιο σε έκταση και σε όγκο,  συνιστούν επεξεργασία ενός ίδιου μοτίβου. Το λέω αυτό, διότι παροτρύνω τους νέους ανθρώπους να αποκτήσουν όσο μεγαλύτερη γνώση στη ζωή τους, που είναι το άλλο στοιχείο. Εάν ως ενήλικες το μυαλό τους έχει μουσικά στοιχεία  να καταγράψει, πρέπει να έχουν τα «όπλα». Να μην βασίζονται σε άλλους.»

T.Β. Είστε κιθαριστής, συνθέτης και δάσκαλος κιθάρας. Υπάρχει κάποια ταυτότητα που θεωρείτε ως πιο ισχυρή;

Μιχάλης Μπρούζος: Οι τρείς αυτές ιδιότητες έχουν έναν κοινό παρονομαστή: τη δημιουργία. Τη διδασκαλία δεν την αντιλαμβάνομαι απλώς ως διαδικασία εκμάθησης ενός μουσικού οργάνου. Προσπαθώ να  γαλουχήσω τα παιδιά με αρχές, σε πράγματα πέρα από αυτό που λέμε μουσική, θεωρία της μουσικής, τεχνική του μουσικού οργάνου. Προσπαθώ δηλαδή, να δημιουργήσω-κατά το δοκούν-σύγχρονους πολίτες όπως τους αντιλαμβάνομαι ο ίδιος. Με αυτή την έννοια, ο κιθαριστής αν δεν έχει δημιουργική διάθεση στην ερμηνεία του, δεν αντιλαμβάνομαι για ποιο λόγο να υπάρχει. Θα μπορούσε να παίζει κάποιο μηχάνημα  το μουσικό κείμενο. Εννοείται ότι ο συνθέτης, αλλά και ο εκτελεστής είναι δημιουργός. Άρα λόγω αυτού του κοινού παρονομαστή δεν μπορώ να διαχωρίσω πλήρως τους ρόλους. Όμως αντιλαμβάνομαι ότι όσο μεγαλώνω, ο συνθέτης και ο δάσκαλος είναι πιο ισχυροί. Ο κιθαριστής είναι εκεί πάντα για να δώσει αυτό που πιστεύει τη δεδομένη στιγμή. Γιατί όσο μεγαλώνουμε, αλλάζουν και ορισμένες προοπτικές μας στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το μουσικό κείμενο. Αλλιώς ερμηνεύουμε στα 25, αλλιώς στα 35, αλλιώς σήμερα.  Στα 42 μου χρόνια, αισθάνομαι πιο ώριμος κιθαριστής. Όμως βιώνω  πιο ισχυρή την ταυτότητα του συνθέτη και του δασκάλου.

T.Β. Ποιες είναι οι βασικότερες μουσικές σας επιρροές;

Μιχάλης Μπρούζος: Από την παιδική μου ηλικία, υπήρχαν στο σπίτι ακούσματα κλασικής μουσικής από δίσκους βινυλίου. Βέβαια, πολλές φορές δεν αντιλαμβανόμουν τι άκουγα…Απλώς, ο ήχος της κλασικής μουσικής μου ήταν οικείος. Θυμάμαι ότι ο Vivaldi ήταν ο αγαπημένος μου συνθέτης. Μεγαλώνοντας, είναι λογικό μέσα από τις παρέες να δέχομαι διάφορες επιρροές. Εκεί μπήκε και το ροκ στη ζωή μου. Μπορώ να πω ότι οι Queen, οι Pink Floyd και οι Radiohead, μετά τα 18, με στιγμάτισαν όσον αφορά  τη γραφή τους. Αντιλήφθηκα ότι σε μια ενορχήστρωση ροκ με έντονα κρουστά στοιχεία, υπάρχουν πλούσιες αρμονίες, αναστροφές και γενικά ενδιαφέροντα στοιχεία, οπότε «ανέβηκε» στην εκτίμησή μου  η ροκ σκηνή όταν τη γνώρισα σε βάθος. Αργότερα, γύρω στα 25 μου, άρχισα να ακούω περισσότερο τζαζ ηχοχρώματα. Όλα αυτά βέβαια μου δημιουργήσανε  την αντίληψη που ισχυρίζεται συχνά ο κόσμος, ότι: «η μουσική είναι μία». Δεν είναι βέβαια ακριβώς έτσι όπως ακούγεται.  Απλώς, η αισθητική προσέγγιση των πραγμάτων μπορεί να είναι κοινή σε διαφορετικά μουσικά «είδη». Για την καλαισθησία-όπως την αντιλαμβάνομαι- υπάρχει μια γραμμή, η οποία μπορεί να συγκεράσει πολλά είδη μουσικής.

T.Β. Θα μπορούσατε να περιγράψετε τη διαδικασία έμπνευσης μιας μουσικής σύνθεσης;

Μιχάλης Μπρούζος: Αυτό που λέει ο κόσμος «έμπνευση» είναι κάτι το οποίο «σε βρίσκει στη γωνία» εκεί που δεν το περιμένεις! Σε ό,τι με αφορά, χρειάζομαι πάντα ένα έναυσμα, μια σκέψη. Για παράδειγμα, στο δίσκο μου, «Orison», η προσμονή του να έρθει η κόρη μου στη ζωή, ήταν για μένα κάτι κοσμογονικό! Άλλαξα εσωτερικά. Μόνο αυτό το γεγονός διοχέτευσε τον εσωτερικό μου κόσμο με τέτοια ένταση, που δεν υπήρχε κάτι ανάλογο πριν. Δεν έχω λόγια να πω πώς οι μελωδίες ερχόντουσαν στο μυαλό μου! Η ορχηστρική μουσική, επειδή δεν σε οριοθετεί, είναι ένας πίνακας, που ο καθένας τον ζωγραφίζει όπως αισθάνεται. Ως προς την έμπνευση, έρχεται τυχαία, απροσδόκητα. Μου έχει συμβεί στον ύπνο μου να ξυπνήσω πέντε η ώρα το πρωί, να ψάχνω χαρτί να σημειώσω  μια μελωδία, ώστε να μπορέσω να τη δουλέψω την επόμενη μέρα. Μου έχει τύχει να σταματάω με το αυτοκίνητο, στην κίνηση να γράψω, γιατί αν δεν καταγράψω την ιδέα θα φύγει.  Χρειάζομαι ένα συναισθηματικό πλαίσιο και μια στόχευση, ώστε να μπορέσω να αποδώσω τη στιγμή που το σώμα και το μυαλό μου έχει την απαραίτητη συγκέντρωση. Επίσης ως δάσκαλος μουσικής,  υπερασπίζομαι  την ανάγκη για γνώση στον υπέρτατο βαθμό. Η έμπνευση είναι το ένα στοιχείο. Αυτό που δεν αντιλαμβάνεται ο κόσμος που ακούει μουσική, είναι ότι η κεντρική ιδέα είναι πάρα πολύ μικρή. Για παράδειγμα, τα θέματα του Bach στη φούγκα, από τα οποία ακούς ένα έργο τεράστιο σε έκταση και σε όγκο,  συνιστούν επεξεργασία ενός ίδιου μοτίβου. Το λέω αυτό, διότι παροτρύνω τους νέους ανθρώπους να αποκτήσουν όσο μεγαλύτερη γνώση στη ζωή τους, που είναι το άλλο στοιχείο. Εάν ως ενήλικες το μυαλό τους έχει μουσικά στοιχεία  να καταγράψει, πρέπει να έχουν τα «όπλα». Να μην βασίζονται σε άλλους. Να μην πουν ότι: «εντάξει, εγώ αυτό μπορώ.» Αν στα άλμπουμ που έχω κάνει  είχα  την κεντρική ιδέα και να την άφηνα ως είχε ή  την έδινα σε κάποιον άλλο να τη «γεμίσει», θα είχε πολύ μικρότερη αξία. Είναι  άλλο να  βλέπω τη μουσική να γεννιέται από τα χέρια μου. Χρειάζεται  έμπνευση, αλλά και γνώση.

T.Β. Ας υποθέσουμε ότι υπήρχαν ακόμη   δισκοπωλεία. Μπορείτε να τοποθετήσετε κάθε δίσκο σας ανά μουσικό είδος;

Μιχάλης Μπρούζος: Δεν το έχω σκεφτεί αυτό… Στην πορεία μου υπάρχει ένας κοινός τόπος: η ψηφιακή εποχή σε κάνει να τοποθετείσαι κατά κάποιο τρόπο σε μια παγκόσμια σφαίρα. Για παράδειγμα, όλοι μου οι δίσκοι έχουν το κοινό χαρακτηριστικό του  world music, κάτι σαν έθνικ, αλλά όχι απαραίτητα  τοπογραφικό. Δηλαδή η ρυθμική μουσική της Ν. Αφρικής, είναι  world music, δεν είναι  popular. Και έχουν επιπλέον κατηγορία: mediterranean. Δηλαδή  θα μπορούσα να τοποθετήσω τον εαυτό μου σε μια περιοχή, η οποία δέχεται ρυθμικά και μελωδικά στοιχεία της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου και βρίσκεται στην τεράστια κατηγορία world music  που είναι κατά κύριο τρόπο ορχηστρική. Στην ηλικία που βρίσκομαι, αισθάνομαι ότι η ορχηστρική μουσική, δηλαδή η μη οριοθέτηση του πλαισίoυ του στίχου, με απελευθερώνει ακόμη περισσότερο. Πάντα αισθάνομαι μαθητής, δηλαδή επ΄ ουδενί  μπορώ να θεωρήσω τον εαυτό μου ούτε καν στη μέση της διαδρομής. Συνεχίζω, μαθαίνω, δημιουργώ. Σα συνθέτης, παρατηρώντας τον εαυτό μου, βλέπω ότι η μουσική στην ορχηστρική της φόρμα με δελεάζει περισσότερο από το τραγούδι. Πιστεύω βαθιά ότι ο στίχος οριοθετεί το πλαίσιο, οπότε δεν έχω τη δυνατότητα να  ταξιδέψω τον ακροατή, ώστε να πάει εκεί που  ο ίδιος επιθυμεί και τον οριοθετώ σε μια ιστορία.  Από την άλλη, έχω κάνει ένα κύκλο τραγουδοποιίας και είμαι βαθιά ικανοποιημένος  από  τις συνεργασίες με τους εξαιρετικούς ανθρώπους που γνώρισα. Υπάρχουν πολλά κομμάτια που δεν έχουν κυκλοφορήσει ακόμη και ελπίζω ότι θα εκδοθούν.

Τ.Β. Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο στο χώρο της τραγουδοποιίας;

Μιχάλης Μπρούζος:  Ναι, έχουμε δρομολογήσει μια καινούργια συνεργασία με τον Μηνά Μπόγρη. Είναι, όπως ξέρετε,  συνάδελφος συνθέτης,  εξαιρετικά αγαπημένος, λόγω του ότι είμαστε από παιδιά μαζί με τον ίδιο δάσκαλο, τον Παναγιώτη Δεληγιάννη. Με παίρνει μια μέρα στο τηλέφωνο και μου λέει: «επειδή μου αρέσει πάρα πολύ ο στίχος σου, θα ήθελα να μελοποιήσω». Μέχρι τότε, έγραφα μουσική στους στίχους μου βλέποντάς το ως  κάτι ενιαίο. Από την τραγουδοποιία ό,τι αγάπησα  πιο πολύ ήταν αυτό το οποίο βγήκε πρώτα ο στίχος και σχεδόν αυτόματα με οδηγούσε στη μουσική του. Ο στίχος δημιουργείται πρώτος, γιατί σου οριοθετεί τον πίνακα και την ιστορία. Το πώς θα πλέξω  ήχους που θα δώσουν το συναίσθημα που αντιλαμβάνομαι για τον πίνακα που δημιούργησα με τους στίχους μου.
Θεωρούσα λοιπόν ότι πρέπει στο στίχο μου να  βάλω και μουσική, να το φτιάξω ολόκληρο. Όμως λόγω του ότι εκτιμώ τον Μηνά τον Μπόγρη, για την αισθητική του, για την πορεία του, εφόσον μου ζήτησε στίχους, μπήκα στη διαδικασία. Βλέποντας τα  αποτελέσματα της δουλειάς του, παρακινήθηκα να γράψω και άλλους. Δημιουργήθηκε λοιπόν ένας κύκλος τραγουδιών, όπως ήταν παλιά, που είχαν ενιαία θεματολογία και  λέγεται «παράθυρο με θέα».  Στις 13 Μαΐου, θα παρουσιαστεί στο Κελάρι του Athenaeum. Επίσης στις 16 Ιουνίου, θα παρουσιαστεί στο Μέγαρο Γκύζη, στη Σαντορίνη. Υπάρχουν τέτοιες μικρές εκπλήξεις. Αλλά σαφώς η στόχευσή μου δεν είναι η τραγουδοποιία. Το να γράψω για ένα θεατρικό έργο, για κινηματογραφική μουσική είναι πρωτεύοντα  για μένα.

T.Β. Έχετε ασχοληθεί  με την τραγουδοποιία, συνεργαζόμενος με πολύ σημαντικούς ερμηνευτές. Πώς κρίνετε την πορεία του ελληνικού τραγουδιού από την εποχή της εφηβείας σας, έως σήμερα;

Μιχάλης Μπρούζος: Στην εφηβεία μου άκουγα πιο πολύ ελληνική μουσική απ΄ ότι αργότερα. Γιατί η αλήθεια είναι ότι όταν μπήκε η ροκ και η τζαζ στη ζωή μου, άρχισε να υπερτερεί ο αγγλικός στίχος. Δεν ήθελα να γράψω στα Αγγλικά –όχι λόγω αδυναμίας-αλλά γιατί δεν ήμουν συναισθηματικά δεμένος με το “love”, ήμουνα με την αγάπη. Γενικά, η τραγουδοποιία με έχει απογοητεύσει στη διαδρομή της. Αν ήταν μια καλή μου φίλη την οποία γνώρισα στην εφηβεία μου και μεγαλώσαμε μαζί, αυτή τη στιγμή δεν θα μιλάγαμε εκ βαθέων, δεν θα της έλεγα τα μυστικά μου. Με έχει απογοητεύσει αρκετά. Η ζωή τα έφερε έτσι γι΄αυτήν και εγώ δεν μπορώ να επικοινωνήσω μαζί της. Γιατί αντικειμενικά έχει βιαστεί η γλώσσα. Κάποια στιγμή πρέπει να σταματήσει αυτή η αλληλουχία από ρίμες τόσο φθηνές, που γραφτήκαν στο πόδι για να προλάβει ο τραγουδιστής να ηχογραφήσει την επιτυχία της εποχής μας. Αυτό με έχει απογοητεύσει. Σίγουρα υπάρχουν δημιουργοί που  αξίζουν. Αλλά αυτό,  δεν βολεύει το σύστημα, ούτε ό,τι έχει απομείνει από τη δισκογραφία. Γιατί όταν βγαίνει κάτι αξιόλογο, θα έχει διάρκεια στο χρόνο. Αυτή η νοοτροπία κατέστρεψε τη δισκογραφία. Οι δισκογραφικές εταιρείες δεν αγαπήσανε ποτέ το τραγούδι. Είναι παρανοϊκό να μην αγαπάς το πόνημά σου.

T.Β. Στον προσωπικό σας δίσκο «Orison » υπάρχει ένα τραγούδι με τίτλο “Waiting for Anna” και είναι αφιερωμένο-όπως όλο το άλμπουμ-στην κόρη σας. Πώς γεννήθηκε το συγκεκριμένο τραγούδι;

Μιχάλης Μπρούζος: Αυτό το LP που είχα φτιάξει περιλάμβανε  τέσσερα κομμάτια. Το “Waiting for Anna” ήταν το δεύτερο. Αφού συνειδητοποίησα  ότι το παιδί θα είναι κορίτσι,  ένιωσα ότι είναι  αγνός εσωτερικός έρωτας!  Στον ερχομό της, αγάπησα  το περιβάλλον που θα έρθει. Αγάπησα τους ανθρώπους που θα την αγαπήσουν, που θα την προσέξουν… Δεν είχα νιώσει ότι μπορώ με χαμόγελο να θυσιαστώ για κάτι.

T.Β. To 2018 δημιουργήσατε το Michalis Brouzos quartet. Πώς προέκυψε η ιδέα, αλλά και η ανάγκη δημιουργίας ενός νέου σχήματος και από ποιους μουσικούς αποτελείται;

Μιχάλης Μπρούζος: Πριν περίπου δυο χρόνια, συνειδητοποίησα  το εξής: υπήρχαν πολλοί άνθρωποι, από διάφορα μέρη της Ελλάδας, που μου έγραφαν μηνύματα: «Εξαιρετική μουσική…Πότε θα σας ακούσουμε;» Καθώς περνούσε ο χρόνος, άρχισε να με απασχολεί  περισσότερο το πώς θα βρω ένα τρόπο να επικοινωνήσω τη μουσική στο κοινό. Είχαν συγκεντρωθεί εξαιρετικοί μουσικοί, οι οποίοι με τιμήσανε με την παρουσία τους ερμηνεύοντας έργα μου στα διάφορα άλμπουμ. Υπήρχε όμως ένα πρακτικό πρόβλημα: δεν θα μπορούσα όλους αυτούς τους μουσικούς να τους συγκεντρώσω και να κάνουμε  συναυλία. Έτσι συνειδητοποίησα ότι πρέπει να δημιουργήσω ένα σχήμα. Μετά από διάφορες σκέψεις κατέληξα σε κουαρτέτο. Έκανα πρόταση σε τρείς ανθρώπους, οι οποίοι δεν είναι απλώς τρείς μουσικοί που με πλαισιώνουν. Είναι τρείς φίλοι αδελφικοί, ο καθένας με τη δική του προσωπική σχέση με μένα. Ο  Θωμάς ο Κοντογιώργης στο πιάνο,  είναι φίλος χρόνια. Αρτιότατος τεχνικά, αλλά το κυριότερο, εξαιρετικά καλαίσθητος. Του είχα ζητήσει αν θα μου κάνει την τιμή να είναι στο κουαρτέτο μου. Eνθουσιάστηκε!  Και η στήριξή του με βοήθησε να συνεχίσω. Αποφάσισα να εντάξω στο κουαρτέτο άλλα δυο παιδιά με τα οποία έχουμε συνεργαστεί  πολλές φορές. Tην Κατερίνα Τεπελένα, η οποία είναι βιολονίστα και επίσης εξαιρετική φλαουτίστα. Έχει εξαιρετική αισθητική με στόχευση κυρίως κλασική. Είναι στο κουαρτέτο με τη διττή ιδιότητα, γιατί άλλα κομμάτια παίζονται με φλάουτο, άλλα  με βιολί και υπάρχουν ορισμένα, όπου γίνονται εναλλαγές των οργάνων στο ίδιο κομμάτι, ώστε να υπάρχει αυτό το πλούσιο ηχόχρωμα. Βεβαίως στο κουαρτέτο συμμετέχει και ο Πέτρος Λαμπρίδης, παίζοντας  κοντραμπάσο και  άταστο πεντάχορδο μπάσο. Είναι ο συνεργάτης μου  στο σχήμα Last lust,  το οποίο βέβαια έχει τη δικιά του πορεία, έχουμε βγάλει  δίσκο. Προκειμένου λοιπόν να συγκεντρώσω όλο το υλικό από τη μουσική μου διαδρομή,  θεώρησα αρτιότερο το κουαρτέτο, ώστε να παίζεται η μουσική μου πιο ολοκληρωμένα.

Τ.Β. Αυτό το κομμάτι προμηνύει τη δημιουργία κάποιου άλμπουμ;

Μιχάλης Μπρούζος: Έχω συνειδητοποιήσει ότι με την ταχύτητα που εκδίδονται έργα σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν προλαβαίνει ο ακροατής να τα ακούσει. Είναι αδύνατον! Κυκλοφορούν εκατοντάδες νέες δημιουργίες καθημερινά. Δεν μπορεί ένας άνθρωπος να κάτσει με προσοχή και όρεξη να παρακολουθήσει  τα δέκα κομμάτια ενός άλμπουμ. Γι΄αυτό δεν θέλω τα έργα μου να έχουν διψήφιο αριθμό. Εκτός από τους δίσκους με τους Animaorda, όλα μου τα έργα ήταν τρία-τέσσερα κομμάτια…το πολύ έξι, ώστε  να μπορεί κανείς ν΄ αφουγκραστεί, να τ΄ ακούσει και δεύτερη και τρίτη φορά. Να επιλέξει. Να πει «εμένα αυτό μου αρέσει». Ακούς κόσμο που λέει πχ «εμένα το αγαπημένο από το δίσκο είναι το 4.» Πρώτον δεν ξέρει πώς λέγεται το κομμάτι «4» και δεύτερον, πιθανόν μέχρι εκεί έχει προλάβει ν΄ ακούσει. Αυτό είναι κρίμα, αν σε ενδιαφέρει ως δημιουργό το πόνημά σου.  Εγώ θα ήθελα να το κοινωνήσω, να φθάσει λίγο μακριά. Και επέλεξα να κάνω αυτό το single, ώστε όποιος ενδιαφερθεί να τον προετοιμάσω γι΄αυτό που έρχεται. Ο δίσκος είναι στα σπάργανα ακόμα. Είναι  μεγάλη μου χαρά που γράφω στοχευμένα για το κουαρτέτο. Διότι μέχρι πρόσφατα έγραφα μουσική, δημιουργούσα και δεν είχα φθάσει στο επίπεδο της ενορχήστρωσης. Πολλές φορές έγραφα κάτι που δεν ήξερα πώς θα το ενορχηστρώσω. Τώρα αυτή η στόχευση, με έχει βοηθήσει πάρα πολύ.

T.Β. Με το Michalis Brouzos quartet κυκλοφόρησε και η καινούργια σας σύνθεση “Grown”. Περί τίνος πρόκειται;

Μιχάλης Μπρούζος: Το “Grown” δημιουργήθηκε το καλοκαίρι που μας πέρασε. Είχα πάει ελεύθερο κάμπινγκ. Η επαφή με τη φύση είναι σαν να πατάει κάποιος ένα κουμπί και να λέει: «τώρα σταμάτα. Μη σκέφτεσαι. Απόλαυσε τη δεδομένη στιγμή που ζεις τώρα. Τον αέρα που φυσάει, το κύμα που πέφτει πάνω σου κτλ». Αυτό μου δημιούργησε μια νηνεμία μέσα μου, το άφησα να λειτουργήσει. Έτσι γεννήθηκαν οι πρώτες μελωδίες. Ένιωθα να έχουν κατασταλάξει μέσα μου πράγματα, τα θέλω μου, ενοχές που μπορεί να έχω για οτιδήποτε στη ζωή μου πλέον να σκεπάζονται από στάχτες  που καήκαν γύρω μου όλα αυτά τα χρόνια. Γι΄ αυτό αν παρατηρήσεις τη συνέχεια της μουσικής, ξεκινάει με μια ηρεμία, συνεχίζεται με μια μικρή επιθετικότητα, η οποία παίρνει φωτιά και γίνεται αργεντίνικο τάγκο με φλαμένκο στοιχεία που αγαπάω πάρα πολύ, οπότε έχει μια ένταση που δεν φανέρωνε στην αρχή. Σαφώς βέβαια, όταν ακούσει κάποιος μπορεί να σκεφτεί οτιδήποτε και αυτή είναι η μαγεία της ορχηστρικής μουσικής. Αλλά προσπάθησα να εξηγήσω ποια είναι  η ιστορία του κομματιού στην ουσία. Γι΄αυτό βαφτίστηκε  «Grown», δηλαδή η εποχή της ωριμότητας.

Τ.Β. Είναι πιθανόν να περιμένουμε ένα άλμπουμ τώρα κοντά;

Μιχάλης Μπρούζος: Τώρα κοντά όχι. Οι πρώτες συνθέσεις έχουν ήδη ξεκινήσει. Υπάρχει θεματολογία. Η επόμενη δουλειά, που γράφεται πάλι για το κουαρτέτο, έχει να κάνει με τη δημιουργία μουσικής, που είναι επηρεασμένη από  την ανάγνωση κάποιων ποιημάτων του Μίλτου Σαχτούρη, όπως τα αντιλήφθηκα συναισθηματικά. Δεν είναι μελοποίηση ποίησης. Παρακολουθώ το κείμενο και παίζω μουσική πάνω του.
Ο Πέτρος ο Λαμπρίδης, ο μπασίστας, είναι ο άνθρωπος που με παρακίνησε με τον τρόπο του να γράψω γι’ αυτά τα τρία ποιήματα,  από μια συζήτηση που κάναμε με τα παιδιά στο κουαρτέτο. Με δελέασε αυτό, το σκέφτηκα και άρχισα να γράφω μουσικές βλέποντας κάθε ποίημα ξεχωριστά. Μάλιστα, θα αφιερώσω σε κάθε ένα από τα μέλη του κουαρτέτου από ένα ποίημα. Είναι τρία ετερόκλιτα ποιήματα, τα οποία έχουν πολύ ενδιαφέρον. Ας μην πούμε ποια. Είναι  έκπληξη.

T.Β. Yπάρχει μια αντίληψη, σύμφωνα με την οποία το μέλλον της κλασικής κιθάρας προδιαγράφεται ευοίωνο μόνο όταν συμμετέχει σε σύνολα μουσικής δωματίου. Δεδομένου ότι έχετε δημιουργήσει και  άλλα σχήματα (AnimaCorda από το 2002,  “TheLastLust”, από το 2016), ποια είναι η γνώμη σας;

Μιχάλης Μπρούζος: Αντικειμενικά ο δρόμος ο σολιστικός είναι πολύ μοναχικός. Θεωρώ ότι πρέπει να είσαι πολύ ισχυρός χαρακτήρας, ώστε σε βάθος χρόνου να μελετάς ατελείωτες ώρες, να αποδίδεις πάντοτε στο μέγιστο βαθμό (σωματικά και πνευματικά) και  να μην παίζει κανένα ρόλο σε τι φάση βρίσκεται η ζωή σου τη δεδομένη στιγμή. Παρότι είχα μια διαδρομή προς τα εκεί, λόγω της κλασικής μου παιδείας και ένα σύνολο ανθρώπων με ωθούσε προς αυτή την κατεύθυνση, θεωρώ ότι κομβικό σημείο ήταν τα 26 μου χρόνια. Τότε ήταν που συνειδητοποίησα ότι η γραφή μουσικής και ο αυτοσχεδιασμός παίζουν τεράστιο ρόλο για μένα. Αυτό το κομβικό σημείο λοιπόν μου ξεμπλόκαρε όλη μου τη διαδρομή. Βέβαια, ο σολίστας είναι και αυτός δημιουργός. Βάζει τη δική του προσέγγιση σε ένα κείμενο το οποίο διαβάζει, είναι σαφέστατα ο ρόλος του σημαντικός. Η μοναχικότητα αυτής της διαδρομής και η στέρηση της δυνατότητας δημιουργίας με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι δεν μπορείς να κάνεις όλα τα πράγματα μαζί. Είμαι κλασικός κιθαριστής κατά βάση,  διατηρώ  σολιστικά προγράμματα, ενίοτε θα παίξω σε μια συναυλία. Απλώς, δεν είναι αυτή η στόχευσή μου. Με έχει βοηθήσει  να έχω την πειθαρχία του κλασικού μουσικού στις δουλειές μου. Καλό  είναι να  υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι παγκοσμίως, οι οποίοι θα είναι παράδειγμα για τις νέες γενιές  κιθαριστών. Σε ό,τι με αφορά, η σημαντικότητα του δημιουργού είναι πιο ισχυρή. Χρειαζόμαστε συνθέτες που θα γράψουν για κλασική κιθάρα, για κλασική κιθάρα με σύνολα διαφόρων ειδών, για «παντρέματα» κόσμων, ανατολής-δύσης, χωρίς στεγανά. Νομίζω ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται το global στοιχείο της μουσικής, την παγκοσμιότητά της. Σαφώς δεν μπορείς να τα κάνεις όλα ταυτόχρονα. Δεν γίνεται να είσαι και κλασικός σολίστας πρώτης γραμμής και συνθέτης και ενορχηστρωτής και μαέστρος. Είναι αδύνατον…

T.Β. Στις 12 Μαϊου εμφανίζεστε με το Michalis Brouzos quartet στο Πυθαγόρειο αμφιθέατρο στην Άνοιξη Αττικής. (http://www.tar.gr/content/content.php?id=5610 ( /content/content.php?id=5610 ))
Τι θα περιλαμβάνει το πρόγραμμα;

Μιχάλης Μπρούζος: Το γεγονός ότι  η πρώτη συναυλία του κουαρτέτου, γίνεται στο Πυθαγόρειο Ωδείο δεν είναι  τυχαίο. Είχα στόχευση συγκεκριμένη. Ο διευθυντής του Ωδείου, ο κ Πάνος Πίτσιος, είναι ένας άνθρωπος που αγαπάω πολύ! Είχε πιστέψει πάρα πολύ σε εμένα από μικρό παιδί και με αγαπάει. Γι΄αυτό ήθελα η πρώτη εμφάνιση του κουαρτέτου να είναι σε αυτό το χώρο, ώστε να νιώσω ότι θα παίξω σε ένα χώρο οικείο, που «ζητάει»  να με ακούσει. Ήθελα να κάνω πρεμιέρα εκεί και ευχαριστώ πολύ τόσο τον Πάνο Πίτσιο, όσο και τη Βίκυ Παπαδοπούλου. Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα, έχουμε ετοιμάσει  συνθέσεις  όλης της προσωπικής μου διαδρομής μου πλην των AnimaCorda. Έχω εντάξει κάποιες διασκευές από διαφορετικά σημεία του πλανήτη, δηλαδή Βραζιλία, Νορβηγία, Αργεντινή, Κούβα, Ισπανία. Επίσης, έχω συμπεριλάβει διάφορες διασκευές, οι οποίες είναι λίγο ετερόκλητες μεν, αλλά μέσω της ενορχήστρωσης, αυτής της Μεσογειακής διάθεσης, δημιουργούν την αίσθηση ενός ενιαίου έργου. Είναι μια διαδρομή ορχηστρική η οποία έχει αρχή, μέση και τέλος. Έχουμε  διάθεση να δώσουμε ερεθίσματα στον κόσμο να φύγει από την αίθουσα σιγομουρμουρίζοντας μελωδίες.

T.Β. Ποιά είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά σας σχέδια;

Μιχάλης Μπρούζος: Την Παρασκευή στις 22 Ιουνίου, παίζει το κουαρτέτο στην Κόρινθο, στην αίθουσα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, στο πλαίσιο εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Μουσικής. Ήταν πολύ τιμητική η πρόσκληση του Δήμου και την αποδεχθήκαμε. Αναμένω άλλη μια ημερομηνία για το Μέγαρο Γκύζη στη Σαντορίνη και έπεται συνέχεια. Για οποιαδήποτε λεπτομέρεια μπορεί κανείς να ανατρέξει στην  ιστοσελίδα μας www.michalisbrouzos.gr/el ( http://www.michalisbrouzos.gr/el )

Τ.Β. Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο;

Μιχάλης Μπρούζος: Ακούγεται πολύ συχνά από μουσικούς ότι: «είμαστε μια ωραία παρέα, περνάμε καλά στις πρόβες». Αυτά σαφώς έχω να τα πω και εγώ, αλλά θα πάω λίγο πιο βαθιά. Εδώ μιλάμε για σχέσεις αδελφικές. Όταν κάποιος από τα μέλη του κουαρτέτου δίνει κάτι με την αισθητική του ή με την παρέμβασή του στη μουσική μου, παίρνουμε όλοι τη χαρά της συνδημιουργίας. Αυτό  επιδιώκω. Δεν ήθελα να δημιουργήσω ένα κουαρτέτο από δυνατούς μουσικούς, επαγγελματίες, οι οποίοι να μετρούν τις πρόβες, τις συναυλίες, να μπαίνουν σε μια διαδικασία ψυχρή, επαγγελματική. Ήθελα μια ομάδα, από δυνατούς μουσικούς μεν, αλλά πρώτα απ΄όλα να συμφωνούμε στην αισθητική και να είναι κοινή η  αγάπη γι΄αυτό που κάνουμε. Το να ενορχηστρώνεις όλες τις μουσικές σου για ένα σχήμα τεσσάρων ανθρώπων που  υπεραγαπάει το κουαρτέτο, το τιμάει και θέλει να το πάει δυο βήματα πιο πέρα. Σε αυτό το κουαρτέτο δεν υπάρχει αντικαταστάτης. Αν κάποιος δεν μπορεί μια δεδομένη στιγμή, η συναυλία θα ακυρωθεί! Γιατί δεν είναι απλά παρτιτούρες που παίζονται νότες. Είναι μια χημεία που έχει δημιουργηθεί και αυτή τη χημεία θέλω, όχι κάτι άλλο. Αυτή  είναι μεγάλη στιγμή  για μένα… ζω ένα όνειρο…

Τίνα Βαρουχάκη 
varouchaki.tar@gmail.com
Μάϊος 2018
Τεχνική επιμέλεια σελίδας Κώστας Γρηγορέας
(Η επιμέλεια του κειμένου είναι ευθύνη του αρθρογράφου